Kada krenete put Pržara, na par kilometara od ovog kultnog mesta starih i mladih Vranjanaca, sa leve strane puta dočekaće vas kamene ruine.
Reč je staroj srednjevekovnoj tvrđavi u narodu poznatom kao Markovo kale, a među istoričarima kao Vranjska tvrđava. Sami znate da reč kale na turskom označava tvrđavu, a ime je dobila najverovatnije po Kraljević Marku, jer je po legendi na jednoj od okolnih kamenih stena konj Kraljević Marka ostavio otiske svojih kopita. Sa druge strane dokazano je da su današnji ostaci tvrđave izgrađeni na osnovama vizantijskog utvrđenja iz vremena Justanijana.
Sa aspekta namene, ova tvrđava je čuvala karavnski put pre i tokom turskog vremena. Stari put pored nje vodio je ka Leskovcu.
Bio je veoma bitan za promet robe koja se kretala iz Soluna te je i bio čuvan od strane vojske. U ratnim prilikama bio je vojni put.
Tvrđava je svoj puni sjaj dobila u XIII veku, tj. u periodu predkosovskog ciklusa kada su njegu borbenu gotovost činili oko 30 vojnika. Momčilo Zlatanović podvlači paralelu sa Skopskom tvrđavom koja je u to vreme brojala nekih 35 naoružanih ljudi.
Ova srpska srednjevekovna tvrđava pala je pod tursku vlast u isto vreme kad i Vranje, dakle 1427. godine.
Što se arhitekture tiče, jasno se i danas vide ostaci kule i zidina. Tvrđava je imala svoju crkvu čiji temelji su sačuvani i danas. Takođe u tvrđavi je postojao bunar, što je strateški veoma važno da tokom eventuelne opsade ljudsvo ima vodu.
U muzeju grada Vranja, mogu se pogledati veliki broj antikviteta povezani sa ovim najznačajnijim Vranjskim lokalitetom. Podgrađe tvrđave još uvek nije ispitano, pa eto odlične ideje za neki koristan projekat.
Sponzor teksta je TT Group prognoza vremena za Vranje za 10 dana.
Uključi se kroz komentar